ਗ਼ਜ਼ਲ

ਪੌਣ ਸੁਨਹਿਰੀ ਧਰਤ ਰੰਗੀਲੀ ਤੇ ਸ਼ੀਤਲ ਜਲ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ 

ਝਰਨੇ ਪਰਬਤ ਜੀਵ ਜਨੌਰੇ ਤੇ ਹਰਿਆਵਲ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ 

ਧੁੰਦਲੇ ਮੌਸਮ ਗੰਧਲੇ ਰਸਤੇ ਕਾਲੀਆਂ ਰਾਤਾਂ ਵਰਗਾ ਜੀਵਨ 

ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲਾ ਸਮਾਂ ਤੇ ਕਾਰ ਵਿਹਾਰ ਉਹ ਨਿਰਛਲ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ 

ਸੜਕਾਂ ਉੱਤੇ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਖੂਨ ਖ਼ਰਾਬਾ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ ਸਿਖਰਾਂ ਤੀਕਰ 

ਹਰ ਬੰਦੇ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਦਾ ਹਰ ਇੱਕ ਲੰਘਦਾ ਪਲ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ 

ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਵਸਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਇਹ ਪੀੜ੍ਹੀ ਗਲਤਾਨ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ 

ਭਗਤ ਕਬੀਰ ਦਾ ਖੱਦਰ ਤੇ ਢਾਕੇ ਦੀ ਮਲਮਲ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ 

ਦਰਦ ਅਵੱਲੜੇ ਸੜ ਜਾਣੇ ਹਨ ਸਿਵਿਆਂ ਅੰਦਰ ਸਭ ਦੇ ਸਾਹਵੇਂ 

ਸਾਹਾਂ ਵਾਲੀ ਡੋਰ 'ਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਹਲਚਲ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ 

ਪਾਗਲ ਹੋਈ ਭੱਜੀ ਫਿਰਦੀ ਏਦਾਂ ਖ਼ਲਕਤ ਗਲੀਆਂ ਅਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਅੰਦਰ 

ਸਾਦ ਮੁਰਾਦੇ ਕੱਚੇ ਰਾਹ ਤੇ ਪਗਡੰਡੀ ਨਿਰਮਲ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ 

ਵਰਤ ਵਰਤ ਕੇ ਸਾਧਨ ਸਾਰੇ ਕਿੰਨਾ ਕੁਝ ਹੀ ਆਪ ਮੁਕਾਇਆ

ਪਾਣੀ ਇੱਕ ਦਿਨ ਮੁੱਕ ਜਾਣਗੇ ਤਾਹੀਂ ਜਲਥਲ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ 

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਛੱਡ ਕੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਕਿੱਥੇ ਜਾਓਗੇ ?

ਅੱਗੇ ਦੁਨੀਆਦਾਰੀ ਕਿੱਥੇ ਜਾਓਗੇ ?

 

ਐਨੀ ਛੇਤੀ ਬੰਦ-ਖਲਾਸੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ, 

ਦਫ਼ਤਰ ਇਹ ਸਰਕਾਰੀ ਕਿੱਥੇ ਜਾਓਗੇ ?

ਵੀਜ਼ਾ ਲੈ ਕੇ ਯੂਰਪ ਭੱਜਣ ਲੱਗੇ ਹੋ, 

ਐਥੇ ਹੀ ਸਰਦਾਰੀ ਕਿੱਥੇ ਜਾਓਗੇ ?

ਡੇਰੇ ਡੂਰੇ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਬੈਠੋ,

ਲੈ ਕੇ ਲੰਬੜਦਾਰੀ ਕਿੱਥੇ ਜਾਓਗੇ ?

ਕਦੇ ਕਦਾਈਂ ਸੱਚ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ,  

ਬਣ ਕੇ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਕਿੱਥੇ ਜਾਓਗੇ ?

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਸੱਟਾਂ ਫੇਟਾਂ ਰਗੜਾਂ ਜ਼ਖ਼ਮ ਬਥੇਰੇ ਨੇ 

ਬਹੁਤੇ ਸਾਰੇ ਆਪ ਸਹੇੜੇ ਮੇਰੇ ਨੇ

ਧਰਤੀ ਮਾਤਾ ਪਾਣੀ-ਪੌਣ ਅਤੇ ਬੈਸੰਤਰ 

ਸਭ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਨਾ ਇਹ ਮੇਰੇ ਤੇਰੇ ਨੇ

ਹਾਜ਼ਰ ਨਾਜ਼ਰ ਵੇਖੋ ਕੁਦਰਤ ਕਾਦਰ ਦੀ 

ਸਾਡੇ ਸਾਹਵੇਂ ਕਿੰਨੇ ਰੰਗ ਬਖੇਰੇ ਨੇ

ਕਾਲੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਪਰਦੇ ਓਹਲੇ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਹੈ 

ਬਾਹਰ ਸੋਹਣਾ ਚਾਨਣ ਧੁੱਪ ਬਨੇਰੇ ਨੇ

ਡਟਿਆ ਰਹੀਂ ਕਿਸਾਨਾ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ 

ਸਭਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਤੇਰੇ ਕੰਮ ਵਡੇਰੇ ਨੇ

ਜਿਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਰੱਜ ਕੇ ਮਿਹਨਤ ਕੀਤੀ ਹੈ 

ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੀ ਰੌਸ਼ਨ ਹੋਏ ਸਵੇਰੇ ਨੇ 

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਹੱਡੀਂ ਬੀਤੇ ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਅਫ਼ਸਾਨੇ ਲੈ ਕੇ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਨੇ 

ਲੋਕੀਂ ਮਨ ਤੇ ਬੋਝ ਕਿਵੇਂ ਐਨਾ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰ ਜਾਂਦੇ ਨੇ

ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕੀ ਜੀਣਾ ਜਿਹੜੇ ਘਬਰਾ ਜਾਣ ਹਾਲਾਤਾਂ ਕੋਲੋਂ  

ਗਰਮੀ ਸਰਦੀ ਮੌਸਮ ਕਰਕੇ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਡਰ ਜਾਂਦੇ ਨੇ

ਸੜਕਾਂ ਉੱਤੇ ਦੋਹੀਂ ਪਾਸੀਂ ਲੱਗਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਜਾਮ ਸਦਾ ਹੀ 

ਲੋੜ ਮੁਤਾਬਿਕ ਵਸਤਾਂ ਲੈ ਕੇ ਗਾਹਕ ਆਪਣੇ ਘਰ ਜਾਂਦੇ ਨੇ

ਛੱਡ ਕੇ ਖੁਦਗਰਜ਼ੀ ਨੂੰ ਥੋੜੇ ਨੇਕ ਜਿਹੇ ਬੰਦੇ ਏਥੇ ਵੀ 

ਮੋਹ ਮੁਹੱਬਤ ਦੇ ਦੀਵੇ ਦਿਲ ਦੀ ਮਮਟੀ ਤੇ ਧਰ ਜਾਂਦੇ ਨੇ

ਜਦੋਂ ਕਦੇ ਵੀ ਲੋੜ ਪਈ ਤਾਂ ਓਦੋਂ ਰੂਹ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਮਿੱਤਰ 

ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੇ ਹੋਈਆਂ ਜੋ ਉਹ ਖਾਲੀ ਥਾਵਾਂ ਭਰ ਜਾਂਦੇ ਨੇ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਕੱਚੇ ਵਿਹੜੇ ਤੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖੀਂ 

ਰੌਣਕਾਂ ਲੱਗਦੇ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖੀਂ 

ਤੇਰੀ ਮਰਜੀ ਹੈ ਕਰੀਂ ਪਰਵਾਸ ਭਾਵੇਂ 

ਛੱਡੇ ਹੋਏ ਪਰ ਗਰਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖੀਂ 

ਹੇਰਵਾ ਹੋਇਆ ਜੇ ਮੁੱਕੇ ਪਾਣੀਆਂ ਦਾ 

ਸੁੱਕੇ ਹੋਏ ਸਰਵਰਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖੀਂ 

ਪੁਰਖਿਆਂ ਆਬਾਦ ਕੀਤੇ ਜੋ ਕਦੇ 

ਰੱਕੜਾਂ ਤੇ ਬੰਜਰਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖੀਂ

ਚੀਰਿਆ ਪੰਜਾਬ ਉਹਨਾਂ ਜ਼ਾਲਮਾਂ ਦੇ 

ਤਿੱਖੇ ਤੱਤੇ ਨਸ਼ਤਰਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖੀਂ 

ਗ਼ਰਜ਼ਾਂ ਲਈ ਗੱਦਾਰ ਜਿਹੜੇ ਹੋ ਗਏ 

ਐਸੇ ਝੂਠੇ ਰਹਿਬਰਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖੀਂ 

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

 ੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱੱ

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਕੰਮ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣ ਸੁਚੱਜੀਆਂ ਬਾਹਾਂ ਨਾਲ।

ਜੇਕਰ ਤੱਕੀਏ ਦੁਨੀਆ ਨੇਕ ਨਿਗਾਹਾਂ ਨਾਲ।

 

ਉਤੋਂ ਉਤੋਂ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਸਾਡਾ ਹੈ ,

ਅੰਦਰੋਂ ਅੰਦਰੀ ਸਾਡੀ ਯਾਰੀ ਸ਼ਾਹਾਂ ਨਾਲ।

ਆਖਰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਬੇੜੀ ਉਸਦੀ ਡੁਬੇਗੀ, 

ਜਿਸਦੀ ਬਹੁਤੀ ਬਣਦੀ ਨਹੀਂ ਮਲਾਹਾਂ ਨਾਲ।

ਮੰਜ਼ਿਲ ਮਿਲਣੀ ਓਦੋਂ ਸੌਖੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ, 

ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਜਦ ਤੱਕ ਨਾਤਾ ਰਾਹਾਂ ਨਾਲ।

ਹਾਰਨ ਦਾ ਡਰ ਪੂਰਾ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ, 

ਲੜੀਏ ਜਦੋਂ ਮੁਕੱਦਮਾ ਕੂੜ ਗਵਾਹਾਂ ਨਾਲ।

ਬਰਕਤ ਉਸ ਕਾਰਜ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦੀ ਜੋ ਕਰੀਏ ,

ਬੋਹੜਾਂ ਜਹੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀਆਂ ਸਲਾਹਾਂ ਨਾਲ ।

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਤੇਰੀਆਂ ਚਲਾਕੀਆਂ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਾਂ ?

ਤੂੰ ਹੈਂ ਮੇਰਾ ਬਾਕੀਆਂ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਾਂ ?

ਚੰਗਾ ਮਾੜਾ ਮੂੰਹ ਦੇ ਉੱਤੇ ਆਖ ਦਿਨੈਂ 

ਐਸੀਆਂ ਬੇਬਾਕੀਆਂ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਾਂ ?

ਆਵੇਂ ਜਾਵੇਂ ਚੋਰੀ ਚੋਰੀ ਰੋਜ਼ ਹੀ ਤੂੰ 

ਤੇਰੀਆਂ ਇਹ ਝਾਕੀਆਂ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਾਂ ?

ਕਾਹਤੋਂ ਛੱਡੇਂ ਤੀਰ ਸਿੱਧੇ ਅੰਬਰਾਂ ਨੂੰ  

ਲਾ ਰਿਹੈਂ ਜੋ ਟਾਕੀਆਂ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਾਂ ?

ਬੰਦ ਹੋਏ ਬੂਹਿਆਂ ਦੀ ਸਮਝ ਵੀ ਹੈ 

ਬੰਦ ਹੋਈਆਂ ਤਾਕੀਆਂ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਾਂ ?

ਤੱਕਦਾ ਹਾਂ ਸੁੰਨਿਆਂ ਮੈਖਾਨਿਆਂ ਨੂੰ 

ਰੁੱਸ ਬੈਠੇ ਸਾਕੀਆਂ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਾਂ ?

ਲੰਘ ਚੁੱਕਾ ਦੌਰ ਹੁਣ ਤਾਂ ਚਿੱਠੀਆਂ ਦਾ 

ਵਿਹਲੇ ਫਿਰਦੇ ਡਾਕੀਆਂ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਾਂ ?

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)