ਗ਼ਜ਼ਲ

ਬਦਲਦੇ ਪਹਿਰਾਵਿਆਂ ਦੇ ਰੂ-ਬਰੂ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੈਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੋਂ ਸੁਰਖ਼ਰੂ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ

ਉਂਗਲੀ ਫੜ ਤੁਰਨ ਜਿਹੜਾ ਸਿੱਖਿਆ ਮੈਥੋਂ ਕਦੇ
ਸਿੱਖ ਕੇ ਚਾਲਾਂ  ਉਹ ਮੇਰਾ ਹੀ ਗੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ 

ਚਮਕ ਵਾਲੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੇ ਬੰਦ ਬੂਹੇ ਕਰ ਲਏ
ਹਰ ਸਬੰਧੀ ਸਾਕ ਤੋਂ ਬੇ-ਆਬਰੂ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ 

ਦਿਲ ਦਾ ਮਹਿਰਮ ਦੂਰ ਹੋਇਆ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿ
ਅੰਬਰਾਂ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਤਾਰਾ ਧਰੂ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ

ਕੱਲ-ਮ-ਕੱਲਾ ਘੁੰਮਦਾ ਹਾਂ ਇਹਨੀਂ ਦਿਨੀਂ ਮੈਂ
ਸਾਜ਼ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰਾ ਜਿਓਂ ਘੁੰਗਰੂ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ

ਜਦ ਕਚਿਹਰੀ ਪੇਸ਼ੀਆਂ ਪਈਆਂ ਤਾਂ ਓਦੋਂ ਵੀ
ਬਹਿਸ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ
(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ))

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਥੋੜੇ ਲੋਕੀਂ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਬਹਾਰਾਂ ਮਾਣ ਰਹੇ ਨੇ 

ਬਾਕੀ ਤਾਂ ਬਸ ਐਵੇਂ ਮਿੱਟੀ ਘੱਟਾ ਛਾਣ ਰਹੇ ਨੇ 

ਬਹੁਤੇ ਬੰਦੇ ਚਾਹੁੰਦੇ ਚਲੋ ਕਮਾ ਲਈਏ ਦੌਲਤ 

ਵਿਰਲੇ ਟਾਂਵੇਂ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਭੇਦਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣ ਰਹੇ ਨੇ 

ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਨਾਂਅ ਉੱਤੇ ਬੜੀ ਸਿਆਸਤ ਹੋਈ ਹੈ 

ਬਾਬੇ ਡੇਰੇ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਸੋਨੇ ਦੀ ਖਾਣ ਰਹੇ ਨੇ

ਭੋਲੇ ਨੇ ਲੋਕੀਂ ਕਿ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲੁੱਟਣ ਮਾਰਨ

ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਹੀ ਫਿਰ ਕਰਦੇ ਗੁਣ-ਗਾਣ ਰਹੇ ਨੇ 

ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਸੰਤਾਪ ਭੋਗਦੇ ਨੇ ਕੁਝ ਏਸ ਤਰ੍ਹਾਂ   

ਏਥੋਂ ਕਰੀਏ ਹਿਜਰਤ ਸਾਰੇ ਇਹੋ ਠਾਣ ਰਹੇ ਨੇ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ) 

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਮੰਜ਼ਿਲ ਜਿੰਨੀ ਦੇਰ ਮਿਲੇ ਨਾ ਰਾਹੀਆਂ ਦੇ ਨਾ ਰਾਹ ਮੁਕਦੇ ਨੇ

ਸਿਰੜੀ ਬੰਦੇ ਤੁਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਧਰਤੀ-ਅੰਬਰ ਗਾਹ ਮੁਕਦੇ ਨੇ

ਉਂਝ ਤਾਂ ਬੰਦਾ ਵਕਤ ਤੋਂ ਕਿੰਨਾ ਚਿਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਮੌਤ ਸਮੇਂ ਤਾਂ ਕੇਵਲ ਉਸਦੇ  ਰਹਿੰਦੇ ਖੂੰਹਦੇ ਸਾਹ ਮੁਕਦੇ ਨੇ

ਟੁੱਟੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਕੀਚਰ ਤੋਂ  ਸੰਭਲ ਕੇ ਹੀ ਲੰਘਣਾ  ਪੈਣਾ
ਚਲਦੀ ਰਹੇ ਘੜੀ ਦੀ ਸੂਈ ਜੀਵਨ ਦੇ ਪਲ ਧਾਹ ਮੁਕਦੇ ਨੇ

ਜਦ ਵੀ ਕੋਈ ਘੋਰ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਜੀਵਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ
ਕੋਮਲ ਭਾਵ ਵਿਅਕਤੀ ਓਦੋਂ ਵੀ ਸਾਰਾ ਗ਼ਮ ਖਾਹ ਮੁਕਦੇ ਨੇ 

ਛੱਡ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਅੱਧਵਾਟੇ ਹੀ ਜਦੋਂ ਕਦੇ ਵੀ ਸਾਕ ਸਬੰਧੀ
ਓਦੋਂ ਵੀ ਤਾਂ ਠੁੰਮਣਾ ਦਿੰਦੇ ਕਈ ਵਸੀਲੇ  ਵਾਹ ਮੁਕਦੇ ਨੇ

ਲੰਮੀ ਉਮਰ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਮੰਜਾ ਮੱਲੀ ਰੱਖਿਆ
ਦੁਨੀਆ ਤੇ ਉਹ ਛਾ ਜਾਂਦੇ ਜੋ ਇੱਕੋ ਵਾਰੀ ਠਾਹ ਮੁਕਦੇ ਨੇ
(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਇਹ ਯੁੱਗ ਹੈ ਪੁਰਜ਼ਿਆਂ ਦਾ ਤੇ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਚਲਦੀਆਂ ਏਥੇ

ਅਤੇ ਕਲਮਾਂ ਵੀ ਹੁਣ ਤਾਂ ਸਿੱਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਢਲਦੀਆਂ ਏਥੇ

ਬਥੇਰਾ ਸ਼ੋਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਦਿਨੇ ਰਾਤੀਂ ਤੇ ਬੰਦਾ ਸਹਿਮਿਆ ਰਹਿੰਦਾ

ਕਿ ਸਾਡੇ ਰਹਿਨੁਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਚਾਲਾਂ ਫਲਦੀਆਂ ਏਥੇ

ਅਸੀਂ ਇਹ ਵੇਖ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸ਼ੁਹਰਤ ਰੁਤਬਿਆਂ ਖਾਤਿਰ

ਜ਼ਮੀਰਾਂ ਬੇਜ਼ਮੀਰੇ ਬੰਦਿਆਂ ਨਾਲ ਰਲਦੀਆਂ ਏਥੇ

ਉਹ ਜੋ ਵੀ ਤਖ਼ਤ ਉੱਤੇ ਬੈਠਦਾ ਲੁੱਟਦਾ ਹੈ ਪਰਜਾ ਨੂੰ

ਸਰਕਾਰਾਂ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਲਹੂ ਨਾਲ ਪਲਦੀਆਂ ਏਥੇ

ਜਦੋਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਤੇ ਛਿੜਦੀ ਜੰਗ ਤਾਂ ਓਦੋਂ 

ਪੁੱਤਰ ਮਰ ਗਏ ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਲਾਸ਼ਾਂ ਗਲਦੀਆਂ ਏਥੇ

ਬੜਾ ਨਾਕਾਮ ਹੋਇਆ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਮੇਰੀ ਨਲਾਇਕੀ ਹੈ

ਇਹ ਮੈਨੂੰ ਨਾ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਅਦਾਵਾਂ ਛਲਦੀਆਂ ਏਥੇ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

 

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਲੱਖਾਂ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਕਾਤਿਲ ਦੀ ਸਾਰੀ ਗਲਤੀ ਮਾਫ਼ ਕਿਵੇਂ

ਰੁੰਡ-ਮਰੁੰਡੀ ਟਹਿਣੀ ਤਾਈਂ ਫਿਰ ਮਿਲਣਾ ਇਨਸਾਫ਼ ਕਿਵੇਂ

ਮੈਂ ਵੀ ਚਾਹੁੰਨਾ ਮਿੱਠੇ ਮਿੱਠੇ ਪਿਆਰੇ ਪਿਆਰੇ ਗੀਤ ਲਿਖਾਂ

ਲੇਕਿਨ ਸਿਰਜਣ ਵਾਲਾ ਕੋਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਵੇ ਸਾਫ ਕਿਵੇਂ 

ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਬਾਰਿਸ਼ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿੰਝ ਤਿਆਰੀ ਕਰਨੀ ਹੁੰਦੀ

ਸਾਗਰ ਦਾ ਪਾਣੀ ਗਰਮੀ ਵਿੱਚ ਉੱਡਦਾ ਬਣਕੇ ਭਾਫ ਕਿਵੇਂ 

ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਖੂੰਨੀ ਪੰਜੇ ਨਫ਼ਰਤ ਦੇ ਲਹਿਰਾਉਂਦੇ ਦਿੱਸਣ

ਹਾਕਮ ਦੇ ਪਾਪਾਂ ਤੇ ਚੁੱਕੀਏ ਝੰਡਾ ਬਦੀ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਿਵੇਂ

ਸਭ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਹੱਸਣਾ ਰੱਜ ਕੇ ਸੌਣਾ ਆਉਂਦਾ ਨਹੀਂ 

ਬਹੁਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਸਤਕ ਤੇ ਛਾਇਆ ਰਹੇ ਗਿਲਾਫ ਕਿਵੇਂ 

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਇਹ ਯੁੱਗ ਹੈ ਪੁਰਜ਼ਿਆਂ ਦਾ ਤੇ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਚਲਦੀਆਂ ਏਥੇ

ਅਤੇ ਕਲਮਾਂ ਵੀ ਹੁਣ ਤਾਂ ਸਿੱਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਢਲਦੀਆਂ ਏਥੇ

ਬਥੇਰਾ ਸ਼ੋਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਦਿਨੇ ਰਾਤੀਂ ਤੇ ਬੰਦਾ ਸਹਿਮਿਆ ਰਹਿੰਦਾ

ਕਿ ਸਾਡੇ ਰਹਿਨੁਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਚਾਲਾਂ ਫਲਦੀਆਂ ਏਥੇ

ਅਸੀਂ ਇਹ ਵੇਖ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸ਼ੁਹਰਤ ਰੁਤਬਿਆਂ ਖਾਤਿਰ

ਜ਼ਮੀਰਾਂ ਬੇਜ਼ਮੀਰੇ ਬੰਦਿਆਂ ਨਾਲ ਰਲਦੀਆਂ ਏਥੇ

ਉਹ ਜੋ ਵੀ ਤਖ਼ਤ ਉੱਤੇ ਬੈਠਦਾ ਲੁੱਟਦਾ ਹੈ ਪਰਜਾ ਨੂੰ

ਸਰਕਾਰਾਂ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਲਹੂ ਨਾਲ ਪਲਦੀਆਂ ਏਥੇ

ਜਦੋਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਤੇ ਛਿੜਦੀ ਜੰਗ ਤਾਂ ਓਦੋਂ 

ਪੁੱਤਰ ਮਰ ਗਏ ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਲਾਸ਼ਾਂ ਗਲਦੀਆਂ ਏਥੇ

ਬੜਾ ਨਾਕਾਮ ਹੋਇਆ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਮੇਰੀ ਨਲਾਇਕੀ ਹੈ

ਇਹ ਮੈਨੂੰ ਨਾ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਅਦਾਵਾਂ ਛਲਦੀਆਂ ਏਥੇ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

 

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਬਥੇਰੇ ਫਲਸਫੇ ਏਥੇ ਤੇ ਨਾਅਰੇ ਨੇ ਬੜੇ ਉੱਚੇ

ਮਜ਼ਹਬ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਵੀ ਜੈਕਾਰੇ ਨੇ ਬੜੇ ਉੱਚੇ

 

ਨਦੀ ਖਾਮੋਸ਼ ਵਹਿੰਦੀ ਏਸਦਾ ਨਿਰਮਲ ਬੜਾ ਪਾਣੀ

ਇਦ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਠਿੱਲ ਤਾਂ ਪੈਂਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਨੇ ਬੜੇ ਉੱਚੇ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੰਗ ਮੇਲ ਹੋਣਾ ਜਾਪਦਾ ਹੁਣ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਸੌਖਾ

ਅਸੀਂ ਨੀਵੀਂ ਜਗ੍ਹਾ ਬੈਠੇ ਪਿਆਰੇ ਨੇ ਬੜੇ ਉੱਚੇ

ਬੜੀ ਹੀ ਦੂਰ ਤੋਂ ਜੋ ਟਿਮਟਿਮਾਉਂਦੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਤੱਕੋ

ਅਸਾਡੀ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਸਿਤਾਰੇ ਨੇ ਬੜੇ ਉੱਚੇ

ਬਰਾਬਰ ਏਸ ਨੂੰ ਕਰਕੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਿੰਜਣਾ ਚਾਹੁੰਨਾ

ਮਗਰ ਕੁਝ ਖੇਤ ਮੇਰੇ ਦੇ ਕਿਆਰੇ ਨੇ ਬੜੇ ਉੱਚੇ

ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਝੂਟ ਕੇ ਜਾਣਾ ਮੈਂ ਉੱਚੀ ਪੀਂਘ ਹੈ ਪਾਈ

ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਖ਼ੌਫ਼ ਡਾਢਾ ਹੈ ਹੁਲਾਰੇ ਨੇ ਬੜੇ ਉੱਚੇ 

ਬੜਾ ਬੋਝਲ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕੋਮਲ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਤਾਈਂ

ਕਦੇ ਵੀ ਸੂਤ ਨਹੀਂ ਆਉਣੇ ਖਲਾਰੇ ਨੇ ਬੜੇ ਉੱਚੇ 

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਹਰ ਵੇਲੇ ਗ਼ਮਗੀਨ ਫ਼ਸਾਨਾ ਢੁਕਦਾ ਨਹੀਂ

ਵਕਤ ਦਾ ਪਹੀਆ ਗਿੜਦਾ ਜਾਵੇ ਰੁਕਦਾ ਨਹੀਂ

ਸਭ ਦਾ ਚੋਗਾ ਵੱਖਰਾ ਖਿੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ

ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਦੇ ਅੱਗੋਂ ਥਾਲੀ ਚੁਕਦਾ ਨਹੀਂ

ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਐਨਾ ਕੁਝ ਦਿੱਤਾ

ਸਦੀਆਂ ਤੀਕਰ ਖਾਧੇ ਤੋਂ ਵੀ ਮੁਕਦਾ ਨਹੀਂ

ਬਰਫ਼ ਪਹਾੜਾਂ ਉੱਤੇ ਪੈਂਦੀ ਰਹਿਣੀ ਹੈ

ਅਤੇ ਸਾਗਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪਾਣੀ ਸੁਕਦਾ ਨਹੀਂ

ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਖੁਸ਼ਾਮਦ ਝੂਠੇ ਨੂੰ ਹੀ

ਸੱਚਾ ਬੰਦਾ ਹਰ ਇੱਕ ਅੱਗੇ ਝੁਕਦਾ ਨਹੀਂ

ਬੜਾ ਸਿਆਣਾ ਉਹ ਸਰੋਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

ਗੱਲ ਸਿਆਣੀ ਅੱਧ ਵਿੱਚੋਂ ਜੋ ਟੁਕਦਾ ਨਹੀਂ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਜਾਣੀਏ ਹੁਣ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਮੋਹ ਪਰੁੰਨਾ ਫਲਸਫਾ

ਛੱਡ ਦੇਈਏ ਨਫ਼ਰਤਾਂ ਦਾ ਕੋਹੜ ਭਰਿਆ ਮਾਜਰਾ

 

ਰਾਜਨੀਤੀ ਤੇ ਧਰਮ ਨੇ ਰੋਲਿਆ ਹਰ ਬਸ਼ਰ ਨੂੰ

ਕੋਈ ਆਵੇ ਦੇਵੇ ਇਹਨਾਂ ਭਟਕਿਆਂ ਨੂੰ ਆਸਰਾ

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਪੰਧ ਐਨਾ ਰੰਗਲਾ ਹੋਵੇ ਜਨਾਬ

ਝਰਨਿਆਂ ਨਦੀਆਂ ਹੁਸੀਨ ਵਾਦੀਆਂ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ

ਸ਼ੀਸ਼ਿਆਂ ਤੇ ਪਰਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੈਠਕੇ ਆਵੇ ਕਿਵੇਂ

ਪੰਛੀਆਂ ਵਾਂਗੂੰ ਉਡਾਰੀ ਭਰਨ ਦਾ ਉਹ ਹੌਸਲਾ‌‌

ਮੈਂ ਕਦੇ ਵੀ ਖ਼ਾਬ ਅੰਦਰ ਸੋਚਿਆ ਏਦਾਂ ਨਾ ਸੀ

ਖੇਡ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਫਰੇਬੀ ਖੇਡ ਜਿਹੜੀ ਦਿਲਰੁਬਾ

ਏਸ ਥਾਂ ਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਅੰਦਰ ਸੀ ਕਦੇ ਰੌਣਕ ਬੜੀ

ਏਥੇ ਵੀ ਕਿੰਨੀ ਤਬਾਹੀ ਕਰ ਗਿਆ ਹੈ ਜ਼ਲਜ਼ਲਾ

ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਤੁਰਨ ਦਾ ਕਰੀਏ ਉਪਾਅ

'ਕੱਲਿਆਂ ਦਾ ਕੀ ਬਣੇਗਾ ਰਸਤਿਆਂ 'ਤੇ ਕਾਫਲਾ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਬਹੁਤੇ ਲੋਕੀਂ ਪੱਥਰਾਂ ਨੂੰ ਪੂਜ ਕੇ ਤੁਰਦੇ ਬਣੇ 

ਕੰਢਿਆਂ ਤੋਂ ਸਿੱਪੀਆਂ ਨੂੰ ਭਾਲ ਕੇ ਤੁਰਦੇ ਬਣੇ

ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਸਫ਼ਰ ਔਖਾ ਜਾਪਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਘੜੀ 

ਸੌਖਿਆਂ ਰਾਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਗਾਂ ਮੋੜ ਕੇ ਤੁਰਦੇ ਬਣੇ 

ਬੇਵਫ਼ਾਈ ਇਸ ਕਦਰ ਮਹਿਰਮ ਨੇ ਕੀਤੀ ਅੰਤ ਨੂੰ 

ਬੇਰੁਖੀ ਵਿੱਚ ਖ਼ਤ ਪੁਰਾਣੇ ਪਾੜ ਕੇ ਤੁਰਦੇ ਬਣੇ 

ਹੇਠੀ ਕੀਤੀ ਚੱਲਦੀ ਮਹਿਫ਼ਲ ਦੀ ਉਹਨਾਂ ਬੇਵਜ੍ਹਾ 

ਕੈੜੀ ਸੌੜੀ ਗੱਲ ਕੋਈ ਬੋਲ ਕੇ ਤੁਰਦੇ ਬਣੇ 

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਸੇਕ ਜਿਸਦਾ ਸਾੜਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸਦਾ 

ਪੈਰਾਂ ਹੇਠਾਂ ਅੱਗ ਐਸੀ ਬਾਲ ਕੇ ਤੁਰਦੇ ਬਣੇ

 

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੁਝ ਮਲਾਹਾਂ ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰ ਲਿਆ 

ਬੇੜੀ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਜੋ ਡੋਬ ਕੇ ਤੁਰਦੇ ਬਣੇ 

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

94173-24432

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਸਹੁੰ ਲੱਗੇ ਜੇ ਕਿਸੇ ਲਈ ਮੈਂ ਮਾੜਾ ਸੋਚਾਂ ਮਾੜਾ ਆਖਾਂ

ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਸ਼ੌਕ ਨਹੀਂ ਜੋ ਸੁਖੀ ਪਲਾਂ ਨੂੰ ਸਾੜਾ ਆਖਾਂ

ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੋਲੀ ਬੋਲਾਂ ਭਾਵੇਂ ਹਰ ਦਮ ਲੋੜ ਮੁਤਾਬਕ

ਲੇਕਿਨ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੋਲਾਂ ਤਾਂ ਫਿਰ ਊੜਾ ਆੜਾ ਆਖਾਂ 

ਦਰਿਆ ਡੂੰਘਾ ਪਰਲੇ ਪਾਸੇ ਜਾਣਾ ਵੀ ਹੈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ

ਪੱਤਣ ਤੇ ਬੇੜੀ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਪਾਰ ਲੰਘਾ ਦੇ ਹਾੜਾ ਆਖਾਂ

ਮਹਿਰਮ ਨੇ ਵੀ ਰੰਗ ਵਟਾਏ ਜੇਕਰ ਪੈਂਡਾ ਔਖਾ ਆਇਆ

ਉਹਦੀ ਮੇਰੀ ਸੋਚ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੈ ਸਦੀਆਂ ਦਾ ਪਾੜਾ ਆਖਾਂ

ਬੰਦਾ ਓਹੀਓ ਖਰਾ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਬੁਰੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਾਬਤ

ਲੱਖ ਸਲਾਮਾਂ ਕਰਾਂ ਓਸਨੂੰ ਤੇ ਸਮਿਆਂ ਦਾ ਲਾੜਾ ਆਖਾਂ

ਜਦੋਂ ਬਣਾਵੇਂ ਦੂਜੀ ਮੂਰਤ ਪਹਿਲੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖ ਬਣਾਵੇਂ

ਰੱਬਾ ਤੈਨੂੰ ਏਸੇ ਕਰਕੇ ਪੱਖਪਾਤੀ ਬੁੱਤ-ਘਾੜਾ ਆਖਾਂ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਕਦੇ ਜੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪਰਖਿਆ ਤਾਂ ਕੀ ਮਿਲ਼ੇਗਾ

ਨਤੀਜਾ ਫੇਰ ਮਾੜਾ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਕੀ ਮਿਲ਼ੇਗਾ

ਬੜਾ ਸੌਖਾ ਜਿਹਾ ਹੈ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਫਲਸਫਾ ਸਮਝੋ

ਗਣਿਤ ਰੁੱਤਾਂ ਦਾ ਜੇ ਨਾ ਸਮਝਿਆ ਤਾਂ ਕੀ ਮਿਲ਼ੇਗਾ

ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਸੁੱਕਣੇ ਦਰਿਆ ਤੇ ਨਦੀਆਂ ਖ਼ੁਸ਼ਕ ਹੋਣੈ

ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬੇਤਹਾਸ਼ਾ ਵਰਤਿਆ ਤਾਂ ਕੀ ਮਿਲ਼ੇਗਾ

ਬੜੇ ਮੂੰਹ ਜ਼ੋਰ ਏਥੇ ਵਗ ਰਹੀ ਜੋ ਪੌਣ ਕੀ ਕਰੀਏ

ਇਹਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨੂੰ ਨਾ ਵਰਜਿਆ ਤਾਂ ਕੀ ਮਿਲ਼ੇਗਾ

ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਲਹਿੰਦੇ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਹੁਣ ਆ ਗਏ ਏਥੇ

ਗਿਆ ਨਾ ਫੇਰ ਓਧਰ ਪਰਤਿਆ ਤਾਂ ਕੀ ਮਿਲ਼ੇਗਾ

ਮਸਲਾ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਮੀਚ ਕੇ ਅੱਖਾਂ ਤੁਰੇ ਫਿਰੀਏ

ਕਿ ਜੀਵਨ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੇ ਗੁਜ਼ਰਿਆ ਤਾਂ ਕੀ ਮਿਲ਼ੇਗਾ

ਸਦਾ ਸੰਤਾਪੀਆਂ ਜੂਹਾਂ ਦੇ ਵਾਸੀ ਵਾਂਗਰਾਂ ਰਹਿ ਕੇ

ਅਸੀਂ ਕਿਰਦਾਰ ਜੇ ਨਾ ਬਦਲਿਆ ਤਾਂ ਕੀ ਮਿਲ਼ੇਗਾ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਉਦ੍ਹੇ ਦਰ ਹਾਜ਼ਰੀ ਜੇਕਰ ਭਰੀ ਤਾਂ ਫੇਰ ਕੀ ਮਿਲਿਆ

ਮੁਹੱਬਤ ਹੀ ਜੇ ਇੱਕ ਤਰਫਾ ਕਰੀ ਤਾਂ ਫੇਰ ਕੀ ਮਿਲਿਆ

ਬੜੀ ਹੀ ਘੁੱਟਣ ਵਾਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੀਣੀ ਨਹੀਂ ਸੌਖੀ

ਮਗਰ ਇੱਕ ਆਰਜ਼ੂ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਮਰੀ ਤਾਂ ਫੇਰ ਕੀ ਮਿਲਿਆ

ਘੜਾ ਕੱਚਾ ਨਦੀ ਗਹਿਰੀ ਉਹਦੀ ਤਕਦੀਰ ਵੀ ਕੱਚੀ

ਨਦੀ ਇਸ਼ਕੇ ਦੀ ਸੋਹਣੀ ਨੇ ਤਰੀ ਤਾਂ ਫੇਰ ਕੀ ਮਿਲਿਆ

ਵਫ਼ਾ ਨੂੰ ਪਾਲਦੇ ਜਿਹੜੇ ਉਹ ਮਿੱਤਰ ਬੇਵਫਾ ਨਿਕਲੇ

ਕਿ ਨਿਕਲੀ ਦੋਸਤੀ ਜੇ ਨਾ ਖਰੀ ਤਾਂ ਫੇਰ ਕੀ ਮਿਲਿਆ

ਕਦੇ ਨਾ ਭੁਗਤਿਆ ਜਿਹੜਾ ਵੀ ਬਣਕੇ ਸੱਚ ਦਾ ਰਹਿਬਰ

ਤਲੀ ਤੇ ਜਾਨ ਉਸ ਖਾਤਰ ਧਰੀ ਤਾਂ ਫੇਰ ਕੀ ਮਿਲਿਆ

ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਮਨਚਾਹਿਆ ਬੜਾ ਕੁਝ ਹੋਰ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ

ਮਿਲੀ ਨਾ ਸੁਫ਼ਨਿਆਂ ਵਾਲੀ ਪਰੀ ਤਾਂ ਫੇਰ ਕੀ ਮਿਲਿਆ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਹਰ ਵੇਲੇ ਇੱਕ ਦਰਦ ਅਵੱਲਾ ਨਾਲ ਤੁਰੇ

ਮੇਰਾ ਹੀ ਪਰਛਾਵਾਂ ਝੱਲਾ  ਨਾਲ ਤੁਰੇ

ਮਹਿਰਮ ਦੀ ਨਾ ਭੁੱਲੇ ਯਾਦ ਭੁਲਾਇਆਂ ਵੀ
ਚੀਚੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਛੱਲਾ ਨਾਲ ਤੁਰੇ

ਭੀੜ ਬਣੀ ਤੋਂ ਸਾਰੇ ਹੀ ਛੱਡ ਜਾਂਦੇ ਨੇ
ਸੱਚਾਈ ਦਾ ਫੜਿਆ ਪੱਲਾ ਨਾਲ ਤੁਰੇ

ਆਵੇ ਜਦੋਂ ਖਿਆਲ ਕਲਮ ਤੁਰ ਪੈਂਦੀ ਹੈ
ਓਦੋਂ ਅੱਖਰ 'ਕੱਲਾ 'ਕੱਲਾ ਨਾਲ ਤੁਰੇ

ਦੁਨੀਆ ਚੰਦਰਮਾ ਉਤੇ ਵੀ ਪਹੁੰਚ ਗਈ
ਫਿਰ ਵੀ ਏਧਰ ਟੂਣਾ ਟੱਲਾ ਨਾਲ ਤੁਰੇ
(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਸਿਰ ਉੱਤੇ ਤਪਦਾ ਸੂਰਜ ਹੈ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠਾਂ ਕੰਡੇ ਨੇ

ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸਫਰ ਤੇ ਤੁਰਦੇ ਸਾਰੇ ਦੁਖ ਸੁਖ ਵੰਡੇ ਨੇ 

ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਸਾਰੇ ਐਬਾਂ ਨੂੰ ਹਾਊਮੈ ਨੂੰ ਵੀ ਛੱਡਿਆ ਹੈ

ਫਿਰ ਵੀ ਸਾਡੇ ਨੁਕਸ ਜ਼ਮਾਨੇ ਛੱਜੀਂ ਪਾ ਪਾ ਛੰਡੇ ਨੇ 

ਮਾਰੂਥਲ ਵਰਗੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਲੀ ਆਵੇ ਕਿੱਦਾਂ 

ਮੇਰੇ ਚੌਗਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤੇ ਰੁੱਖ ਪੱਤਿਆਂ ਬਿਨ ਰੰਡੇ ਨੇ

ਕਿਰਚਾਂ ਛਵੀਆਂ ਤੇ ਤਲਵਾਰਾਂ ਦੀ ਰੁੱਤ ਆਈ ਲੱਗਦੀ ਹੈ

ਧਰਮਾਂ ਨੇ ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਲਈ ਆਪਣੇ ਚੇਲੇ ਚੰਡੇ ਨੇ 

ਕੁੱਤਾ ਰਾਜ ਸਿੰਘਾਸਨ ਬੈਠਾ ਚੱਕੀ ਚੱਟੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ

ਲੋਕੀਂ ਜਦ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜਦੇ ਉਹਨਾਂ ਖਾਤਰ ਡੰਡੇ ਨੇ

ਉੱਤਰ ਕਾਟੋ ਯਾਰ ਚੜ੍ਹੇ ਇਹ ਖੇਡ ਹੈ ਅੱਜ ਸਿਆਸਤ ਦੀ

ਸਭ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਹੀ ਏਥੇ ਰਲਵੇਂ ਮਿਲਵੇਂ ਫੰਡੇ ਨੇ

ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਦੌਲਤ ਆਖਰ ਕਿਸਨੇ ਖੋਹੀ ਹੈ

ਨਿਰਧਨ ਲਾਚਾਰਾਂ ਦੇ ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਬਸਤੀ ਅੰਦਰ ਠੰਡੇ ਨੇ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਕਰਨੀ ਪੈਣੀ ਹੈ ਤਾਮੀਰ ਘਰਾਂ ਦੀ

ਹੁਣ ਬਹੁਤੀ ਨਾ ਚੰਗੀ ਲੱਗੇ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਘਰਾਂ ਦੀ

ਕੱਖਾਂ ਕਾਨੇ ਗਾਰੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਘਰ ਗਏ ਗੁਆਚੇ 

ਰੇਤਾ ਬਜਰੀ ਇੱਟਾਂ ਲੋਹਾ ਹੁਣ ਤਾਸੀਰ ਘਰਾਂ ਦੀ 

ਮਿਹਨਤ ਕਰਕੇ ਜਿਹੜੇ ਲੋਕੀਂ ਰੋਟੀ ਜੋਗੇ ਹੋਏ 

ਉਹਨਾਂ ਕਿੰਨੀ ਛੇਤੀ ਬਦਲੀ ਹੈ ਤਕਦੀਰ ਘਰਾਂ ਦੀ 

ਕਾਣੀ ਵੰਡ ਦੌਲਤ ਦੀ ਏਥੇ ਐਨੀ ਪੱਸਰ ਚੁੱਕੀ 

ਧਨਵਾਨਾਂ ਨੇ ਦੱਬ ਰੱਖੀ ਬਹੁਤੀ ਜਾਗੀਰ ਘਰਾਂ ਦੀ 

ਜਦ ਵੀ ਨਵੀਂ ਜਵਾਨੀ ਹੁਣ ਪਰਦੇਸੀ ਹੁੰਦੀ ਜਾਵੇ 

ਓਦੋਂ ਬਹੁਤੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹਾਲਤ ਗੰਭੀਰ ਘਰਾਂ ਦੀ 

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਇਹ ਬੱਦਲ ਤਾਂ ਬਥੇਰਾ ਹੈ ਵਰਸਦਾ ਫਿਰ ਨਹੀਂ ਕਾਹਤੋਂ

ਕਿ ਵਹਿੰਦਾ ਸ਼ਾਂਤ ਜੋ ਦਰਿਆ ਖੌਲਦਾ ਫਿਰ ਨਹੀਂ ਕਾਹਤੋਂ

ਕਹਾਣੀ ਹੈ ਇਹ ਸਿਰੜਾਂ ਦੀ ਸਿਰਾਂ ਨੂੰ ਵਾਰਨਾ ਪੈਣਾ 

ਸਿਤਮ ਸਹਿੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਬੰਦਾ ਬੋਲਦਾ ਫਿਰ ਨਹੀਂ ਕਾਹਤੋਂ

ਨਵੇਂ ਲਾਏ ਹੋਏ ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਕੁਝ ਤਾਂ ਵੀ ਕਮੀ ਹੋਣੀ

ਇਦ੍ਹੇ ਤੇ ਕਿਓਂ ਉਦਾਸੀ ਹੈ ਮੌਲਦਾ ਫਿਰ ਨਹੀਂ ਕਾਹਤੋਂ

 

ਅਜੇ ਲੱਗਦਾ ਫਰੇਬੀ ਮੌਸਮਾਂ ਦਾ ਬੋਲਬਾਲਾ ਹੈ 

ਸੱਚ ਫਿਰ ਝੂਠ ਤੋਂ ਬਹੁਤਾ ਫੈਲਦਾ ਫਿਰ ਨਹੀਂ ਕਾਹਤੋਂ 

ਅਸਾਂ ਮਾਰੂਥਲਾਂ ਅੰਦਰ ਅਜੇ ਤਾਂ ਕਰਨੀਆਂ ਸੈਰਾਂ 

ਕਿ ਕਾਦਰ ਦਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਮਾ ਵਰਤਦਾ ਫਿਰ ਨਹੀਂ ਕਾਹਤੋਂ

ਬੜੇ ਹੀ ਤਲਖ਼ ਤੇਵਰ ਪਹਿਨ ਵਾਪਸ ਜਾ ਰਿਹਾ ਮਹਿਰਮ 

ਉਹ ਮੇਰੀ ਹਰ ਨਸੀਹਤ ਨੂੰ ਗੌਲਦਾ ਫਿਰ ਨਹੀਂ ਕਾਹਤੋਂ 

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਲੱਭੀਏ ਤਾਂ ਵੀ ਨਾ ਲੱਭਦੇ ਹੁਣ ਏਥੇ ਪਾਕ ਪਵਿੱਤਰ ਬੰਦੇ 

ਭੀੜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚਲੋ ਭਾਲੀਏ ਆਪਾਂ ਰਲ ਕੇ ਮਿੱਤਰ ਬੰਦੇ

ਜਿੰਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਅੰਦਰ ਗ਼ੈਰਤ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਹੋਣ ਸਲਾਮਾਂ 

ਚਾਪਲੂਸੀਆਂ ਜਿਹੜੇ ਕਰਦੇ ਓਹੀਓ ਖਾਂਦੇ ਛਿੱਤਰ ਬੰਦੇ 

ਜਦੋਂ ਸੁਆਰਥ ਕੋਈ ਹੋਵੇ ਜਾਂਦੇ ਤਲੀਆਂ ਚੱਟਣ ਤੀਕਰ 

ਲੇਕਿਨ ਜਦ ਵੀ ਲੋੜ ਪਵੇ ਤਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਤਿੱਤਰ ਬੰਦੇ 

ਸੇਵਾ ਕਰਨੀ ਕਹਿ ਕੇ ਓਦਾਂ ਜਿੱਤ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਭਾਵੇਂ ਚੋਣਾਂ 

ਅੱਜ ਕੱਲ ਬਹੁਤੇ ਨੇਤਾ ਜਾਪਣ ਕੰਧਾਂ ਉੱਤੇ ਚਿੱਤਰ ਬੰਦੇ

 

ਕੌਮਾਂ ਜਦ ਵੀ ਲਹੂ ਮੰਗਦੀਆਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਜੰਗਾਂ ਅੰਦਰ 

ਓਦੋਂ ਹੀ ਫਿਰ ਸਾਹਵੇਂ ਆਉਂਦੇ ਵਿਰਲੇ ਥੋੜੇ ਨਿੱਤਰ ਬੰਦੇ 

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਚੌਗਿਰਦਾ ਹਰ ਹਾਲ ਮਹਿਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ

ਚਿੜੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਰੋਜ਼ ਚਹਿਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ 

ਤੇਜ ਤਰਾਰ ਦੌੜੰਗੇ ਲਾਉਂਦੇ ਇਸ ਜੀਵਨ ਨੂੰ

ਸਹਿਜੇ ਸਹਿਜੇ ਨਿੱਤ ਸਰਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ 

ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਜਿਹੜੀਆਂ ਰੁੱਤਾਂ ਰੁੱਸ ਗਈਆਂ ਸੀ  

ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਫੇਰ ਪਰਤਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ 

ਹਰ ਵਿਹੜੇ ਇੱਕ ਸੋਹਣਾ ਜਿਹਾ ਬਗੀਚਾ ਹੋਵੇ 

ਡਾਲੀ ਡਾਲੀ ਫੁੱਲ ਟਹਿਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ

ਜਦ ਵੀ ਕਾਲੀ ਰਾਤ ਸੰਨਾਟਾ ਹੋਵੇ ਛਾਇਆ 

ਕੋਈ ਜੁਗਨੂੰ ਫੇਰ ਚਮਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ 

ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਝੂਮਣ ਦਾ ਵੀ ਫਿਰ ਬਣੇ ਵਸੀਲਾ 

ਪੌਣਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਹਾਲ ਰੁਮਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ 

ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਬੀਜ ਮਿਲਾ ਕੇ ਹੁਣ ਬੈਠੇ ਹਾਂ 

ਕਿਣਮਿਣ ਕਣੀਆਂ ਨੂੰ ਵਰਸਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ 

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

 ਏਹਦੇ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਜੰਗਲ ਦਾ ਰੁੱਖ ਹੁੰਦਾ 

ਰਿਸ਼ਤੇ ਨਾਤੇ ਸਾਕ ਸਬੰਧੀ ਹਰ ਉਲਝਣ ਤੋਂ ਬੇਮੁੱਖ ਹੁੰਦਾ

ਮੇਰੇ ਦੋਸਤ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਫਿਰ ਫੁੱਲ, ਪੱਤੇ ਤੇ ਪੰਛੀ ਹੁੰਦੇ

ਪੀਲੇ ਹੋ ਜਦ ਝੜਦੇ ਪੱਤੇ ਮੈਨੂੰ ਡਾਢਾ ਹੀ ਦੁੱਖ ਹੁੰਦਾ 

ਝੱਖੜ ਝੁੱਲਦੇ ਭਾਵੇਂ ਓਥੇ ਗਰਮ ਹਵਾ ਵੀ ਵਗਦੀ ਰਹਿੰਦੀ

ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਹੀ ਸਹਿ ਜਾਣਾ ਸੀ ਨਾ ਕਦੇ ਵੀ ਬੇਰੁੱਖ ਹੁੰਦਾ 

ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਮੇਰੇ ਵਰਗੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦਾ ਝੁਰਮਟ ਹੋਣਾ ਸੀ 

ਸਾਂਝਾ ਦਰਦ ਖੁਸ਼ੀ ਸਾਂਝੀ ਤੇ ਸਾਂਝਾ ਹਰ ਇੱਕ ਸੁੱਖ ਹੁੰਦਾ 

ਚੀਂ ਚੀਂ ਕਰਦੇ ਖੰਭ ਫੜਕਦੇ ਚੋਗੇ ਖਾਤਰ ਮਾਂ ਉਡੀਕਦੀ

ਆਲ੍ਹਣਿਆਂ ਦੇ ਸਭ ਬੋਟਾਂ ਦੀ ਮੈਂ ਸੁਖਲੱਧੀ ਕੁੱਖ ਹੁੰਦਾ 

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਹਰ ਵੇਲੇ ਇੱਕ ਦਰਦ ਅਵੱਲਾ ਨਾਲ ਤੁਰੇ

ਮੇਰਾ ਹੀ ਪਰਛਾਵਾਂ ਝੱਲਾ ਨਾਲ ਤੁਰੇ

ਮਹਿਰਮ ਦੀ ਨਾ ਭੁੱਲੇ ਯਾਦ ਭੁਲਾਇਆਂ ਵੀ 

ਚੀਚੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਛੱਲਾ ਨਾਲ ਤੁਰੇ

ਭੀੜ ਬਣੀ ਤੋਂ ਸਾਰੇ ਹੀ ਛੱਡ ਜਾਂਦੇ ਨੇ 

ਸੱਚਾਈ ਦਾ ਫੜਿਆ ਪੱਲਾ ਨਾਲ ਤੁਰੇ 

ਆਵੇ ਜਦੋਂ ਖਿਆਲ ਕਲਮ ਤੁਰ ਪੈਂਦੀ ਹੈ 

ਓਦੋਂ ਅੱਖਰ 'ਕੱਲਾ 'ਕੱਲਾ ਨਾਲ ਤੁਰੇ

ਦੁਨੀਆ ਚੰਦਰਮਾ ਉਤੇ ਵੀ ਪਹੁੰਚ ਗਈ 

ਫਿਰ ਵੀ ਏਧਰ ਟੂਣਾ ਟੱਲਾ ਨਾਲ ਤੁਰੇ 

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਪੱਤ-ਵਿਹੂਣੇ ਰੁੰਡ ਮਰੁੰਡੇ ਰੁੱਖਾਂ ਤੇ ਅਫਸੋਸ ਬੜਾ ਹੈ
ਧੀਆਂ ਪੁੱਤਾਂ ਬਾਝੋਂ ਸੁੰਨੀਆਂ ਕੁੱਖਾਂ ਤੇ ਅਫਸੋਸ ਬੜਾ ਹੈ

ਧੁੱਪਾਂ ਠੰਡਾਂ ਜਰੀਆਂ ਮਿਹਨਤ ਕੀਤੀ  ਫਿਰ ਵੀ
ਪੇਟਾਂ ਉਤੇ ਭਾਰੀ ਪਈਆਂ ਭੁੱਖਾਂ ਤੇ ਅਫਸੋਸ ਬੜਾ ਹੈ

ਖੁਦ ਹੀ ਵਾਂਗ ਜਲਾਦਾਂ ਇਹ ਸਰਕਾਰਾਂ ਬਣੀਆਂ
ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜੋ ਦਿੱਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੁੱਖਾਂ ਤੇ ਅਫਸੋਸ ਬੜਾ ਹੈ

ਧਰਤੀ ਵੀ ਨਾ ਝੱਲਦੀ ਭਾਰ ਅਕ੍ਰਿਤਘਣਾਂ ਦਾ
ਜਨਮੇ ਏਥੇ ਇਹੋ ਜਹੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਤੇ ਅਫਸੋਸ ਬੜਾ ਹੈ

ਜਿਹਨਾਂ ਦੋ ਨੰਬਰ ਦੀ ਦੌਲਤ ਕੱਠੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਉਹਨਾਂ ਦੇ
ਕਾਲੇ ਕਰਮਾਂ ਕਰਕੇ ਮਾਣੇ ਸੁੱਖਾਂ ਤੇ ਅਫਸੋਸ ਬੜਾ ਹੈ
(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਪਲਕਾਂ ਉੱਤੇ ਅੱਥਰੂਆਂ ਦਾ ਰੈਣ ਬਸੇਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

ਸੀਨੇ ਅੰਦਰ ਵਿਛੜਿਆਂ ਦਾ ਦੁੱਖ ਬਥੇਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ 

ਪੀਲੇ ਹੋਏ ਪੱਤੇ ਆਖਿਰ ਝੜ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਰੁੱਖਾਂ ਤੋਂ

ਝੱਖੜ ਨੂੰ ਲਿਫ ਕੇ ਸਹਿਣਾ ਰੁੱਖਾਂ ਦਾ ਜੇਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ 

ਰਾਹਾਂ ਉੱਤੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਜੇਕਰ ਥੋਹਰਾਂ ਉੱਗ ਪਈਆਂ

ਉਹਨਾਂ 'ਤੇ ਤੁਰਦੇ ਰਾਹੀਆਂ ਦਾ ਪੰਧ ਲਮੇਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

 

ਸ਼ਾਮ ਢਲੇ ਤੋਂ ਚਾਨਣ ਵੰਡਦਾ ਸੂਰਜ ਕਿਧਰੇ ਗੁੰਮ ਗਿਆ 

ਕਾਲੀ ਰਾਤ ਦੇ ਆਲਮ ਮਗਰੋਂ ਫੇਰ ਸਵੇਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

ਜਦ ਵੀ ਹਾਕਮ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕੌਮਾਂ ਨੂੰ ਲਤੜਨ ਦੀ

ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਓਦੋਂ ਫਿਰ ਪੈਦਾ ਇੱਕ ਚੀ-ਗਵੇਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

ਲਾਲਚ ਨਫ਼ਰਤ ਗ਼ੁੱਸਾ ਅਤੇ ਹੰਕਾਰ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਰਦੇ ਓ

ਮਨ ਮਸਤਕ ਵਿੱਚ ਛਾਇਆ ਓਦੋਂ ਘੁੱਪ ਹਨੇਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

ਚਿੜੀਆਂ ਘੁੱਗੀਆਂ ਵਰਗੇ ਪੰਛੀ ਉੱਡ ਗਏ ਨੇ ਕਿੱਧਰ ਨੂੰ   

ਸੁੰਨ ਮਸੁੰਨਾ ਤਾਂ ਹੀ ਘਰ ਦਾ ਫੇਰ ਬਨੇਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

ਰਾਜ ਨੇਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਫਸਰਾਂ ਐਨਾ ਲੁੱਟਿਆ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ 

ਚੋਰ ਚੋਰ ਦਾ ਭਾਈ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਮਸੇਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

ਵੇਦਨ ਕਹਿੰਦਾ ਕਹਿੰਦਾ ਕੋਈ ਚਾਰੇ ਬੰਨੇ ਹਾਰ ਗਿਆ 

ਓਦੋਂ ਦੁਸ਼ਮਣ ਉਸ ਬੰਦੇ ਲਈ ਚਾਰ ਚੁਫੇਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ 

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਗੀਤਾਂ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ

ਆਪਾਂ ਪੰਜਾਂ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ

ਅੱਲੜ ਉਮਰੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਹੇਠਾਂ ਉਮਰ ਲੰਘਾਈ

ਉਹਨਾਂ ਰੁੱਖਾਂ ਤੇ ਛਾਵਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ

ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਤੁਰਦੇ ਹੁਣ ਤੀਕਰ ਆਏ ਹਾਂ

ਕੱਚੇ ਪਹਿਆਂ ਤੇ ਰਾਹਵਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ

ਚੌਂਕਾ ਚੁੱਲਾ ਸਾਂਭ ਲਿਆ ਮਮਤਾ ਵੀ ਪਾਲੀ

ਉਹਨਾਂ ਸਭ ਸਿਰੜੀ ਮਾਵਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ

ਜਦ ਵੀ ਕੋਈ ਬਿਪਤਾ ਘੇਰ ਖੜੋਈ ਤਾਂ ਫਿਰ

ਬਿਨ ਭਾਈਆਂ ਭੱਜੀਆਂ ਬਾਹਵਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ

ਜਦੋਂ ਉਜਾੜਾ ਘੁੱਗੀਆਂ ਦਾ ਹੋਇਆ ਫਿਰ ਓਦੋਂ

ਚੀਲਾਂ ਗਿਰਝਾਂ ਤੇ ਕਾਵਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਸੁੰਨੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਲੰਘਾਉਣਾ ਔਖਾ ਲੱਗੇ

ਇਕਲਾਪੇ ਨੂੰ ਗਲੇ ਲਗਾਉਣਾ ਔਖਾ ਲੱਗੇ

ਰਾਤ ਹਨੇਰੀ ਮੌਸਮ ਦੇ ਵਿੱਚ ਤਲਖ਼ੀ ਤੇਜ਼ੀ

ਝੱਖੜ ਦੇ ਵਿੱਚ ਦੀਪ ਜਗਾਉਣਾ ਔਖਾ ਲੱਗੇ

ਯਾਦਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਭਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਹਿਰਦਾ

ਉਸਨੂੰ ਹੁਣ ਖਾਲੀ ਕਰਵਾਉਣਾ ਔਖਾ ਲੱਗੇ 

ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਉੱਭਰ ਆਇਆ ਦਰਦ ਅਵੱਲਾ

ਜਿਸਨੂੰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਛੁਪਾਉਣਾ ਔਖਾ ਲੱਗੇ

ਵਕਤ ਦਾ ਅੰਨ੍ਹਾ ਘੋੜਾ ਸਰਪਟ ਦੌੜੀ ਜਾਂਦਾ

ਕਦਮਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਨਾਲ ਮਿਲਾਉਣਾ ਔਖਾ ਲੱਗੇ 

ਝੂਠੀ ਗੱਲ ਹੈ ਅੰਬਰ ਵਿੱਚੋਂ ਤਾਰੇ ਚੁਗਣਾ

ਜ਼ੁਲਫ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਫੁੱਲ ਸਜਾਉਣਾ ਔਖਾ ਲੱਗੇ

ਸੁਫਨੇ ਅੰਦਰ ਕੋਈ ਵੀ ਮੁਮਤਾਜ ਨਹੀਂ ਸੀ

ਤਾਜਮਹਿਲ ਤਾਂ ਹੀ ਬਣਵਾਉਣਾ ਔਖਾ ਲੱਗੇ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਰੌਲੇ  ਧੂੰਏਂ  ਤੇ  ਘੱਟੇ  ਨੇ  ਮਾਰ  ਲਿਆ  ਹੈ। 

ਜੂਏ  ਨਸ਼ਿਆਂ  ਤੇ  ਸੱਟੇ ਨੇ ਮਾਰ ਲਿਆ ਹੈ। 

ਭੋਰਾ ਸਮਝ ਸਕੇ ਨਾ ਲੋਕੀ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨੂੰ

ਲਾਏ  ਜੋ  ਤੋਤੇ - ਰੱਟੇ  ਨੇ  ਮਾਰ  ਲਿਆ  ਹੈ। 

ਪਾਰਟੀਆਂ ਹੀ ਲੁੱਟ ਕੇ ਪਰਜਾ ਨੂੰ ਖਾਧਾ ਏ, 

ਉਹਨਾਂ  ਦੇ  ਵਾਰੀ  ਵੱਟੇ ਨੇ ਮਾਰ ਲਿਆ ਹੈ। 

ਜੀਣਾ ਦੁੱਭਰ  ਕੀਤਾ ਅਜਬ ਸੁਆਦਾਂ ਨੇ ਵੀ

ਸਭਨਾਂ  ਨੂੰ  ਮਿੱਠੇ ਖੱਟੇ  ਨੇ ਮਾਰ ਲਿਆ ਹੈ। 

ਫਿਕਰਾਂ- ਫਾਕੇ  ਕੱਟ  ਰਹੇ  ਵਾਹੀਕਾਰਾਂ  ਨੂੰ, 

ਕੇਰੇ - ਪੋਰੇ   ਤੇ  ਛੱਟੇ  ਨੇ  ਮਾਰ  ਲਿਆ ਹੈ। 

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਚਾਰੇ ਕੂਟਾਂ ਕੂੜ ਕਬਾੜਾ ਕਿੰਨਾ ਹੈ 

ਨਫ਼ਰਤ ਗ਼ੁੱਸਾ ਨਿੰਦਾ ਸਾੜਾ ਕਿੰਨਾ ਹੈ 

ਕੋਈ ਬਹੁਤਾ ਉੱਚਾ ਕੋਈ ਹੈ ਨੀਵਾਂ

ਬੰਦੇ ਤੋਂ ਬੰਦੇ ਦਾ ਪਾੜਾ ਕਿੰਨਾ ਹੈ 

ਦੂਰੋਂ ਦੂਰੋਂ ਜਿਹੜਾ ਚੰਗਾ ਲੱੱਗਦਾ ਸੀ

ਨੇੜੇ ਆਇਆ ਲੱਗਿਆ ਮਾੜਾ ਕਿੰਨਾ ਹੈ

ਬੇਗਾਨੀ ਬਸਤੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਦੇਖੋ ਤਾਂ

ਚੰਗਾ ਆਪਣਾ ਆਖਰ ਵਾੜਾ ਕਿੰਨਾ ਹੈ

ਸਾਇੰਸ ਕੋਲੋਂ ਪਾਸਾ ਵੱਟਿਆ ਲੋਕਾਂ ਨੇ

ਕਾਲਾ ਜਾਦੂ ਟੂਣਾ ਝਾੜਾ ਕਿੰਨਾ ਹੈ

ਅੱਜ ਦਾ ਮਾਨਵ ਟਾਲਾ ਵੱਟੇ ਨੇਕੀ ਤੋਂ

ਡਾਕੇ ਚੋਰੀ ਠੱਗੀ ਘਾੜਾ ਕਿੰਨਾ ਹੈ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਸੋਹਣੇ ਸੋਹਣੇ ਪਿਆਰੇ ਪਿਆਰੇ ਅੱਖਰ ਲਿਖੀਏ

ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਗ਼ਮੀਆਂ ਲਿਖੀਏ ਰੋਸੇ ਸੱਥਰ ਲਿਖੀਏ

ਜਿਸਨੇ ਸਾਡੇ ਕੰਮ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਆਉਣਾ ਹੁੰਦਾ

ਕਾਹਤੋਂ ਨਾ ਫਿਰ ਉਸ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਪੱਥਰ ਲਿਖੀਏ

ਸਾਰੇ ਮਿੱਤਰਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸੂਚੀ ਇੰਝ ਬਣਾਓ

ਮਿੱਠੇ ਨੂੰ ਮਿੱਠਾ ਕੌੜੇ ਨੂੰ ਖੱਟਰ ਲਿਖੀਏ

ਜਦ ਵੀ ਦਰਦਾਂ ਮਾਰੀ ਤੱਕੀਏ ਕੋਈ ਸੂਰਤ

ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿੰਮਦਾ ਹੋਇਆ ਅੱਥਰ ਲਿਖੀਏ 

ਔੜਾਂ ਸਾੜੀ ਧਰਤੀ ਉੱਤੋਂ ਤਪਦਾ ਸੂਰਜ

ਖੁਸ਼ਕੀ ਮਾਰੇ ਖੇਤਾਂ ਦਾ ਕੀ ਵੱਤਰ ਲਿਖੀਏ 

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਸਭ ਦੀ ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਂ ਮਿਲਾਈ ਜਾਈਏ ਕਾਹਤੋਂ

ਉੱਚੇ ਬੂਹੇ ਉੱਤੇ ਅਲਖ ਜਗਾਈ ਜਾਈਏ ਕਾਹਤੋਂ 

ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਨਿੱਤ ਹੀ ਆਪ ਕਮਾ ਕੇ ਖਾਣਾ ਹੁੰਦਾ

ਗੈਰਤ ਆਪਣੀ ਆਪ ਗਵਾਈ ਜਾਈਏ ਕਾਹਤੋਂ

ਕੋਈ ਮਹਿਫ਼ਲ ਛੱਡ ਕੇ ਉੱਠ ਗਿਆ ਅੱਧਵਾਟੇ

ਜਾਣ ਦਿਓ ਫਿਰ ਹੱਥ ਹਿਲਾਈ ਜਾਈਏ ਕਾਹਤੋਂ

ਜਾਣ-ਬੁੱਝ ਕੇ ਜਿਹੜਾ ਨਜ਼ਰਾਂ ਫੇਰ ਗਿਆ ਹੈ

ਉਹਦੇ ਉੱਤੇ ਅੱਖ ਟਿਕਾਈ ਜਾਈਏ ਕਾਹਤੋਂ

ਜੰਗਲ ਬੇਲੇ ਉੱਚੇ ਪਰਬਤ ਸੋਹਣੇ ਲੱਗਦੇ

ਖੇਤਾਂ ਦੀ ਪਰ ਯਾਦ ਭੁਲਾਈ ਜਾਈਏ ਕਾਹਤੋਂ

ਛੂਟਾਂ ਵੱਟੀ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਨੇ ਵੱਗ ਬਾਬਿਆਂ ਦੇ

ਸਭ ਦੀ ਜੈ ਜੈ ਕਾਰ ਕਰਾਈ ਜਾਈਏ ਕਾਹਤੋਂ 

ਬੀਤੇ ਸਮਿਆਂ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਮੁੜ ਨਹੀਂ ਆਉਣਾ

ਦਿਲ ਨੂੰ ਸਾੜੀ ਅਤੇ ਸਤਾਈ ਜਾਈਏ ਕਾਹਤੋਂ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਬਦਲਦਾ ਮੌਸਮ ਬੜਾ ਕੁਝ ਕਹਿ ਗਿਆ ਹੈ

ਖ਼ੁਆਬ ਜੋ ਤੱਕਿਆ ਅਧੂਰਾ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ

ਚਾਂਭਲੀ ਫਿਰਦੀ ਹੈ ਐਵੇਂ ਪੌਣ ਵੀ

ਨਾਜ਼ ਇਸਦੇ ਹਰ ਬਾਸ਼ਿੰਦਾ ਸਹਿ ਗਿਆ ਹੈ

ਵਸਲ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸਨਮ

ਮਹਿਲ ਰੀਝਾਂ ਮੇਰੀਆਂ ਦਾ ਢਹਿ ਗਿਆ ਹੈ

ਸਾਂਭੀਏ ਏਦਾਂ ਖੁਦੀ ਨੂੰ ਚੇਤਿਆਂ ਵਿੱਚ

ਮੇਰੇ ਹਿਰਦੇ ਵਹਿਮ ਪੱਕਾ ਬਹਿ ਗਿਆ ਹੈ

ਪਲਕਾਂ ਉਤੇ ਠਹਿਰਨਾ ਮੁਮਕਿਨ ਨਹੀਂ ਸੀ

ਤਾਂ ਹੀ ਹੰਝੂ ਅੱਖੀਆਂ ਦਾ ਵਹਿ ਗਿਆ ਹੈ

ਸ਼ਖਸ ਜੋ ਮਾਸੂਮ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਦੇ

ਕੌਣ ਹੈ ਜੋ ਪਰਬਤਾਂ ਸੰਗ ਖਹਿ ਗਿਆ ਹੈ 

ਤਪਸ਼ ਐਨੀ ਕਰ ਗਿਆ ਸੂਰਜ ਜਿਵੇਂ

ਢਲਦੇ ਢਲਦੇ ਸ਼ਾਮ ਆਖਿਰ ਲਹਿ ਗਿਆ ਹੈ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਕੀ ਕੀ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲਈ 

ਹਰ ਦਿਨ ਮਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲਈ 

ਪ੍ਰਦੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਵੱਸਣਾ ਪੈ ਜਾਂਦਾ

ਸਾਗਰ ਤਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲਈ

ਪੇਟ ਦੀ ਖਾਤਰ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦਾ ਕਿੱਤਾ ਵੀ

ਆਖਿਰ ਜਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲਈ

ਸਾਂਭ ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖੀਆਂ ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਟੂੰਮਾਂ ਨੂੰ 

ਗਹਿਣੇ ਧਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲਈ 

ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਕੰਮ ਹੈ ਸਿਖ਼ਰ ਦੁਪਹਿਰੇ ਵੀ

ਰਾਤੀਂ ਠਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲਈ

ਵੈਸੇ ਹਰ ਕਾਮਾ ਹੀ ਤਾਕਤਵਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

ਉਸਨੂੰ ਡਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲਈ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ) 

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਸਾਂਭੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਤੇ ਮਿਹਨਤ ਜੇ ਕਰੀ ਹੁੰਦੀ 

ਨਾ ਹੁੰਦੇ ਖੇਤ ਲਾਵਾਰਿਸ ਕਮਾਈ ਵੀ ਖਰੀ ਹੁੰਦੀ

ਅਗਰ ਖੇਤਾਂ ਦੇ ਵਾਰਿਸ ਜੇ ਕਿਤੇ ਪ੍ਰਦੇਸ ਨਾ ਜਾਂਦੇ

ਤਾਂ ਰਹਿਮਤ ਨਾਲ ਕਿਰਸਾਨਾ ਦੀ ਝੋਲੀ ਵੀ ਭਰੀ ਹੁੰਦੀ

ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਆੜ ਵਿੱਚ ਗਭਰੂ ਕਿਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਨਾ ਹੁੰਦੇ

ਇਹ ਮਨਮਰਜ਼ੀਆਂ ਕਰਦੀ ਸਿਆਸਤ ਵੀ ਡਰੀ ਹੁੰਦੀ 

ਬੜੇ ਮਾੜੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਕੇ ਲੋਕ ਜੇ ਲੜਦੇ 

ਬਚਾ ਲੈਂਦੇ ਵਤਨ ਅਪਣਾ ਤਲੀ ਤੇ ਜੇ ਧਰੀ ਹੁੰਦੀਂ

ਸਦਾ ਹੀ ਸੱਚ ਦਾ ਏਹਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਥ ਸੀ ਦੇਣਾ 

ਕਿ ਮੇਰੀ ਆਤਮਾ ਜੇਕਰ ਕਦੇ ਵੀ ਨਾ ਮਰੀ ਹੁੰਦੀ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਤਰਥੱਲ ਬਥੇਰੀ

ਹਰ ਕੋਈ ਚਾਹੁੰਦਾ ਭੱਲ ਬਥੇਰੀ 

ਕਿੰਨਾ ਕੁਝ ਹੀ ਰੋੜ੍ਹ ਲਿਜਾਵੇ

ਸਾਗਰ ਦੀ ਇੱਕ ਛੱਲ ਬਥੇਰੀ

ਬਹੁਤੇ ਕੂੜ ਗਪੌੜਾਂ ਨਾਲੋਂ

ਇੱਕੋ ਸੱਚੀ ਗੱਲ ਬਥੇਰੀ 

ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਬੰਦ ਨਾ ਹੋਵੇ

ਭਾਵੇਂ ਪਾਈ ਠੱਲ ਬਥੇਰੀ 

ਦਫ਼ਤਰ ਥਾਣੇ ਅਤੇ ਕਚਹਿਰੀ

ਲਾਹੁੰਦੇ ਨੇ ਹੁਣ ਖੱਲ ਬਥੇਰੀ

ਥਾਂ ਥਾਂ ਉੱਤੇ ਡੇਰੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ

ਸੰਗਤ ਆਉਂਦੀ ਚੱਲ ਬਥੇਰੀ 

ਮੇਰੀ ਮੇਰੀ ਕਰਕੇ ਸਾਰੇ

ਮਾਰਨ ਵੱਡੀ ਮੱਲ ਬਥੇਰੀ

ਬੰਦਿਆ ਨੇਕੀ ਕਰਿਆ ਕਰ ਤੂੰ

ਦੁਨੀਆ ਤੇਰੇ ਵੱਲ ਬਥੇਰੀ 

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਤਸੀਹੇ ਸਹਿੰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਤਸ਼ੱਦਦ ਜਰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ

ਅਸੀਂ ਨਫ਼ਰਤ ਮੁਕਾਈ ਹੈ ਮੁਹੱਬਤ ਕਰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ

ਜੋ ਬਣਦੇ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਮਾਲਕ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਭੁੱਖ ਨਹੀਂ ਮਿਟਦੀ

ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ਰਮ ਲਾਹੀ ਹੈ ਤਿਜੌਰੀ ਭਰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ

ਕਦੇ ਤਿੱਖੜ ਦੁਪਹਿਰੇ ਵੀ ਅਸਾਂ ਨੇ ਖੇਤ ਵਾਹੇ ਹਨ

ਕਦੇ ਖੇਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਾਂ ਸਿੰਜਿਆ ਹੈ ਠਰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ

ਬੜਾ ਗਹਿਰਾ ਸਮੁੰਦਰ ਹੈ ਖਜ਼ਾਨਾ ਬਹੁਤ ਡੂੰਘਾ ਹੈ

ਕਿ ਮਿਲਦੇ ਸਿੱਪੀਆਂ ਘੋਗੇ ਕਿਨਾਰੇ ਤਰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ

ਕਈ ਤਾਂ ਗੁਰਬਤਾਂ ਅੰਦਰ ਵੀ ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ ਰਹਿੰਦੇ ਨੇ 

ਤੇ ਬਹੁਤੇ ਝੂਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਨੇ ਅਕਸਰ ਸਰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ

ਅਸਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਆਰੀ ਕੁਹਾੜੀ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

ਅਸੀਂ 'ਬਲਜੀਤ' ਪੱਤਾ ਤੋੜਦੇ ਹਾਂ ਡਰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਸਾਰੇ ਦਰਿਆ ਕਲ੍ਹ ਕਲ੍ਹ ਕਰਕੇ ਵਹਿੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ
ਕੰਢਿਆਂ ਉੱਤੇ ਅਕਸਰ ਦੀਵੇ ਜਗਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ

ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਦੀ ਰੌਣਕ
ਦੇਖਣ ਵਾਲੀ ਸੀ ਇਹ ਪੁਰਖੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ

ਬਾਬਰ,ਅਬਦਾਲੀ ਤੇ ਗੌਰੀ ਆਏ ਬਹੁਤੇਰੇ
ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬੀ ਲੜ੍ਹਦੇ ਖਹਿੰਦੇ ਹੁੰਂਦੇ ਸੀ

ਭਾਰਤ ਹੋਇਆ ਭਾਵੇਂ ਜਦੋਂ ਅਧੀਨ ਫਰੰਗੀ ਦੇ
ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਵੀ ਉੱਚੇ ਬਹਿੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ

ਦੋਸਤ ਉਹਨਾਂ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਰਖੇ ਸੀ ਜੋ
ਜਿਹੜੇ ਦਿਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਕਸਰ ਲਹਿੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ

ਖੇਡਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਲੋਕੀਂ ਵੱਡੇ ਸੀ ਜਿਗਰੇ ਵਾਲੇ
'ਖਾੜੇ ਵਿੱਚ ਭਲਵਾਨ ਜਿੱਤਦੇ ਢਹਿੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ

ਮੌਸਮ ਭਾਵੇਂ ਕਿੰਨਾ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਬੇਕਿਰਕਾ
ਲੋਕੀਂ ਝੱਖੜ ਝੋਲੇ ਹੱਸਦੇ ਸਹਿੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ
(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ਼)

ਗ਼ਜ਼ਲ

 ਗ਼ਜ਼ਲ

ਜਿਓਂ ਫੁੱਲਾਂ ਦਾ ਆਪਣਾ ਸੰਸਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਵੀ ਆਪਣਾ ਘਰ-ਬਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

ਕਲੀਆਂ ਤੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਅਜੀਬ ਸਾਂਝ

ਰੁੱਖਾਂ ਦਾ ਵੀ ਆਖਦੇ ਪ੍ਰੀਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

ਸੂਹਾ ਗੁਲਾਬ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੋੜਦਾ ਕੋਈ

ਦਿਲ ਦਾ ਟੁੱਟਣਾ ਵੀ ਏਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

ਔਝੜ ਰਾਹਾਂ ਭਟਕਣ ਰਾਹੀ ਜਿਸ ਵੇਲੇ

ਕੋਈ ਵਿਰਲਾ ਓਦੋਂ ਝੰਡਾ ਬਰਦਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

ਬਹੁਤ ਉੱਚੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਰਵਾਜ਼ ਹੋਵੇਗੀ

ਉੱਚ-ਦਰਜਾ ਜਿੰਨਾ ਦਾ ਕਿਰਦਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ਼)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਖੇਤਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਫਸਲਾਂ ਝੂਮਣ ਰੌਣਕ ਹੋਵੇ

ਵਿਹੜੇ ਅੰਦਰ ਕਲੀਆਂ ਮਹਿਕਣ ਰੌਣਕ ਹੋਵੇ

ਸੁਬਹ ਸਵੇਰੇ ਸੂਰਜ ਉਗਮਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 

ਚੌਗਿਰਦੇ ਚਿੜੀਆਂ ਚਹਿਕਣ ਰੌਣਕ ਹੋਵੇ

ਕੋਨਾ ਕੋਨਾ ਖੁਸਬੂ ਹੋਵੇ ਸਾਰੀ ਬਸਤੀ 

ਬਾਲਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਟਹਿਕਣ ਰੌਣਕ ਹੋਵੇ

ਪੂਜਾ ਕਰਨੀ ਛੱਡਕੇ ਲੋਕੀਂ ਹਰ ਪੋਥੀ ਦਾ

ਪੰਨਾ ਪੰਨਾ ਜੇਕਰ ਪਰਤਣ ਰੌਣਕ ਹੋਵੇ

ਭਾਈਚਾਰਾ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਫੈਲੇ ਏਦਾਂ

ਸਾਰੇ ਸਮਝਦਾਰੀਆਂ ਵਰਤਣ ਰੌਣਕ ਹੋਵੇ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ਼)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਇਕੱਲਾ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਹਾਰੇ ਭਾਲਦਾ ਰਹਿੰਨਾ

ਗੁਆਚੇ ਜੋ ਚਿਰਾਂ ਤੋਂ ਉਹ ਮੈਂ ਪਿਆਰੇ ਭਾਲਦਾ ਰਹਿੰਨਾ

ਇਹ ਕੈਸੀ ਜੰਗ ਹੈ ਜੋ ਜਿੱਤ ਕੇ ਵੀ ਹਾਰ ਬਣਦੀ ਹੈ

ਯੁੱਗਾਂ ਤੋਂ ਲੱਭਦਾਂ ਉੱਤਰ ਉਹ ਸਾਰੇ ਭਾਲਦਾ ਰਹਿੰਨਾ

ਇਨਾਇਤ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਤੋਂ

ਬੜੇ ਧਰਵਾਸ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਨਜ਼ਾਰੇ ਭਾਲਦਾ ਰਹਿੰਨਾ

ਜਦੋਂ ਵੀ ਖੇਤ ਨੂੰ ਜਾਵਾਂ ਤਾਂ ਮਲ੍ਹਿਆਂ ਝਾੜੀਆਂ ਉੱਤੇ

ਅਜੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਲਿਖਣਾ ਹੈ ਦੁਬਾਰੇ ਭਾਲਦਾ ਰਹਿੰਨਾ

ਕਹਾਣੀ ਤੁਰ ਗਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪਾਉਣੀ ਹੋ ਗਈ ਆਦਤ

ਮੈਂ ਕਰਦਾਂ ਗੁਫ਼ਤਗੂ ਮੰਜ਼ਰ ਨਿਆਰੇ ਭਾਲਦਾ ਰਹਿੰਨਾ

ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਖਤਮ ਹੋਵੇਗੀ ਕਦੋਂ ਇਹ ਆਰਜ਼ੂ ਮੇਰੀ 

ਦਿਨੇ ਮੈਂ ਫੁੱਲ ਕਲੀਆਂ ਰਾਤ ਤਾਰੇ ਭਾਲਦਾ ਰਹਿੰਨਾ

ਅਧੂਰੀ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ ਜੋ ਇਬਾਰਤ ਲਿਖਦਿਆਂ ਮੈਥੋਂ

ਇਹਦੇ ਵਿੱਚ ਜੜ੍ਹਨ ਲਈ ਅਲਫਾਜ਼ ਭਾਰੇ ਭਾਲਦਾ ਰਹਿੰਨਾ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ਼)

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਏਦੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਰੇ ਮੌਸਮ ਬਹੁਤੇ ਚੰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ

ਮਹਿਕਾਂ ਵਾਂਗੂੰ ਮਿੱਤਰ ਮਿਲਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਮੰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ

ਬਚਪਨ ਵਾਲਾ ਜੀਵਨ ਸਾਰੀ ਉਮਰਾ ਚੇਤੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ

ਓਦੋਂ ਸਾਰੀ ਚਿੰਤਾ ਗ਼ਮ ਵੀ ਕਿੱਲੀ ਟੰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ

ਬੇਰਸ ਨੀਰਸ ਬੇਰੰਗ ਵਰਗੇ ਸ਼ਬਦ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੋਈ ਵੀ

ਰੀਝਾਂ ਸੱਧਰਾਂ ਨਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੁਪਨੇ ਰੰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ

ਅਲੜ੍ਹ ਉਮਰੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲੋਂ ਵਗਣਾ ਠੰਡੀਆਂ ਪੌਣਾਂ ਦਾ

ਇਸ਼ਕ ਹਕੀਕੀ ਨਸ਼ਿਆਂ ਅੰਦਰ ਉਹ ਪਲ ਡੰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ

ਹੇਰਾ ਫੇਰੀ ਜੋ ਵੀ ਕਰਦਾ ਪਾਤਰ ਬਣਦਾ ਨਫ਼ਰਤ ਦਾ

ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਰਤਾਰੇ ਬਹੁਤੇ ਚਿੱਟੇ ਨੰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ

(ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ)